Meinhard Lohman (1550-1619)
Mijn verre voorouder (generatie 13): Lakenhandelaar en burgemeester van Neuenhaus
Zo af en toe tik ik wat namen in zoekmachines in, om te kijken of er nieuwe informatie over personen verschenen is. Vandaag stuitte ik in een digitaal Gronings archief op een portret van mijn verre voorouder Meinhard Lohman (1550-1619): 13 generaties terug! Van beroep was hij lakenhandelaar en burgemeester van Neuenhaus (Duitsland) en Nieuweschans (Groningen).
Inleiding
Meinhard Lohman (ook wel Mynhart, Meinhardt of Meinard geschreven) is de stamvader van het adellijke geslacht Lohman. Hij werd rond 1550 geboren en overleed vóór mei 1619 in Neuenhaus, een stadje in het graafschap Bentheim in het huidige Duitsland. Zijn naam verschijnt in historische registers vanaf 1580. In diverse bronnen wordt hij omschreven als lakenhandelaar (handelaar in wollen stoffen) en meerdere malen benoemd tot burgemeester van Neuenhaus . Sommige familiebronnen vermelden dat hij ook burgemeester van Nieuweschans (tegenwoordig Bad Nieuweschans in Groningen) is geweest, waarmee hij een verbindingsfiguur vormde tussen Bentheim en het Groningerland.
Levensloop en functies
Lakenhandelaar
Volgens genealogische gegevens was Meinhard Lohman actief als lakenkoper of lakenhandelaar . De lakenhandel vormde in de zestiende en zeventiende eeuw een van de belangrijkste economische sectoren in zowel de Lage Landen als het naburige Duitsland. De handel in wollen stoffen bracht welvaart en maakte contacten met andere handelssteden noodzakelijk. Het is aannemelijk dat Meinhard als lakenhandelaar zowel in Neuenhaus als in nabijgelegen Nederlandse steden handelde, wat hem een aanzienlijke positie binnen de lokale economie verschafte.
Burgemeester van Neuenhaus
Genealogische bronnen wijzen erop dat Meinhard Lohman meerdere malen als burgemeester (Bürgermeister) van Neuenhaus fungeerde. De online genealogische databank Genealogie Online somt een reeks jaren op waarin hij burgemeester was: 1580, 1581, 1591, 1604, 1610, 1612 en 1615 . Hetzelfde overzicht vermeldt dat hij in 1615 mede‑eigenaar werd van het Schultenhof in Hilten —een boerderij of landgoed in de buurt, wat wijst op aanvullende inkomsten uit landbouw of pacht. Het ambt van burgemeester in een kleine stad als Neuenhaus was doorgaans tijdelijk en door burgernotabelen bezet; herhaaldelijke benoeming toont aan dat hij vertrouwen genoot bij de stedelijke elite.
Andere functies en bezit
Behalve zijn ambt in Neuenhaus wordt Meinhard Lohman door familietraditie ook burgemeester van Nieuweschans (Groningen) genoemd . Bewijzen hiervoor zijn schaars, maar zijn betrokkenheid bij de grensplaats Nieuweschans past in een patroon van handels- en bestuursactiviteiten aan beide kanten van de grens. De vermelding dat hij mede‑eigenaar was van het Schultenhof in Hilten  suggereert dat hij investering in landerijen combineerde met zijn handel.
Familie en nageslacht
Meinhard Lohman was de zoon van Erwesen Lohman (genaamd Meiners) . Hij trouwde met Aleit Meiners . Het echtpaar had minstens twee kinderen:
1. Fenne Meijnhards Cremer‑Lohman – zij trouwde later met een telg uit de Ootmarsumse patriciërsfamilie Cramer .
2. Johan Meinhards (Johan Meinhartz) Lohman (± 1595–1664) – uit hem ontstond de bekende Groningse en later Nederlandse adellijke tak De Savornin Lohman .
Volgens de familiewebsite van de Hugenholtz‑familie overleed Meinhard op 69‑jarige leeftijd in Neuenhaus . De genealogische databank noteert zijn overlijdensdatum als vóór mei 1619 . Uit zijn zoon Johan ontwikkelde zich een reeks invloedrijke nazaten, waaronder juristen, bestuurders en politici. De vroegst gedocumenteerde genealogische stamreeks van het geslacht Lohman begint dan ook bij Meinhard .
Historische context
Neuenhaus en het graafschap Bentheim
Neuenhaus lag in het graafschap Bentheim, dat in de zestiende eeuw op de grens tussen het Heilige Roomse Rijk en de Nederlanden lag. De streek werd getroffen door de Tachtigjarige Oorlog en wisselende machthebbers. Het graafschap had een zekere mate van autonomie; lokale burgemeesters en raden bestuurden de kleine steden. Handelaren zoals Meinhard profiteerden van de ligging aan belangrijke handelsroutes tussen Münster, Twente en Groningen. De herhaalde benoeming van Meinhard tot burgemeester duidt op invloed binnen deze kleine gemeenschap en op nauwe banden met de regionale adel en patriciaat.
Lakenhandel en stadsbestuur
De lakenhandel was in deze periode een motor voor stedelijke groei. Lakenkooplieden speelden vaak een rol in het stadsbestuur: hun financiële vermogen en netwerken maakten hen geschikt als regenten. Als lakenhandelaar en burgemeester was Meinhard Lohman een typische vertegenwoordiger van de gegoede burgerij. Het bezit van een hof (Schultenhof) duidt op agrarische investeringen en inkomsten uit grondbezit, wat destijds gebruikelijk was bij welgestelde burgers.
Migratie naar Groningen
Een latere generatie Lohmans verhuisde naar de stad Groningen. Een 17e‑eeuwse Meinhard Lohman (waarschijnlijk een kleinzoon) verkreeg daar in 1666 het grootburgerrecht (burgerrecht met privileges) . Het proefschrift over de stad‑Groninger elite vermeldt dat deze Meinhards vader—een steenkoopman en burgemeester van Neuenhaus—naar Groningen was gekomen . Dit illustreert hoe het gezin Lohman zich over de landsgrens bewoog en laat zien dat het burgemeestersambt een familie‑traditie was.
Conclusie
Meinhard Lohman (ca. 1550–1619) was een invloedrijke burger aan de oostelijke grens van de Nederlanden. Hij combineerde een bestaan als lakenhandelaar met herhaaldelijke aanstellingen als burgemeester van Neuenhaus . In 1615 was hij tevens mede‑eigenaar van het Schultenhof in Hilten , wat duidt op bezit buiten de stad. Hij trouwde met Aleit Meiners en kreeg twee kinderen; via zijn zoon Johan werd hij stamvader van de adellijke familie de Savornin Lohman, die in de negentiende eeuw in de Nederlandse adel werd opgenomen . De migratie van zijn nazaten naar Groningen en hun toetreding tot de stedelijke elite tonen de sociale mobiliteit van welvarende handelaren in de late zestiende en vroege zeventiende eeuw.
Meinhard trouwde met Aleit Meiners. Uit dit huwelijk werden de volgende kinderen geboren:
1. Fenne Meijnhards Cremer-Lohman ( - na 1668)
2. Johan Meinhards Lohman (~1595-1664)
Om hem in mijn stamboom te plaatsen, hierbij enige verduidelijking over de afstamming: vooral voor mijn familieleden: Ik stam af van zijn dochter Fenne. Zij trouwde met een telg uit de Ootmarsumse patriciër familie Cramer. Hendrik Knijpinga Cramer (1754-1815), de laatste drost van Twente, was een van haar nakomelingen. Deze had weer een kleindochter Euphemia Cramer (1829-1905), die trouwde met GWK Hugenholtz (1826-1893); mijn betovergrootouders.
Van zijn zoon Johan Meinhards Lohman (~1595-1664) stamt de familie de Savornin Lohman af. Meinhard overleed op 69 jarige leeftijd in Neuenhaus (Duitsland).
Inleiding
Meinhard Lohman (ook wel Mynhart, Meinhardt of Meinard geschreven) is de stamvader van het adellijke geslacht Lohman. Hij werd rond 1550 geboren en overleed vóór mei 1619 in Neuenhaus, een stadje in het graafschap Bentheim in het huidige Duitsland. Zijn naam verschijnt in historische registers vanaf 1580. In diverse bronnen wordt hij omschreven als lakenhandelaar (handelaar in wollen stoffen) en meerdere malen benoemd tot burgemeester van Neuenhaus . Sommige familiebronnen vermelden dat hij ook burgemeester van Nieuweschans (tegenwoordig Bad Nieuweschans in Groningen) is geweest, waarmee hij een verbindingsfiguur vormde tussen Bentheim en het Groningerland.
Levensloop en functies
Lakenhandelaar
Volgens genealogische gegevens was Meinhard Lohman actief als lakenkoper of lakenhandelaar . De lakenhandel vormde in de zestiende en zeventiende eeuw een van de belangrijkste economische sectoren in zowel de Lage Landen als het naburige Duitsland. De handel in wollen stoffen bracht welvaart en maakte contacten met andere handelssteden noodzakelijk. Het is aannemelijk dat Meinhard als lakenhandelaar zowel in Neuenhaus als in nabijgelegen Nederlandse steden handelde, wat hem een aanzienlijke positie binnen de lokale economie verschafte.
Burgemeester van Neuenhaus
Genealogische bronnen wijzen erop dat Meinhard Lohman meerdere malen als burgemeester (Bürgermeister) van Neuenhaus fungeerde. De online genealogische databank Genealogie Online somt een reeks jaren op waarin hij burgemeester was: 1580, 1581, 1591, 1604, 1610, 1612 en 1615 . Hetzelfde overzicht vermeldt dat hij in 1615 mede‑eigenaar werd van het Schultenhof in Hilten —een boerderij of landgoed in de buurt, wat wijst op aanvullende inkomsten uit landbouw of pacht. Het ambt van burgemeester in een kleine stad als Neuenhaus was doorgaans tijdelijk en door burgernotabelen bezet; herhaaldelijke benoeming toont aan dat hij vertrouwen genoot bij de stedelijke elite.
Andere functies en bezit
Behalve zijn ambt in Neuenhaus wordt Meinhard Lohman door familietraditie ook burgemeester van Nieuweschans (Groningen) genoemd . Bewijzen hiervoor zijn schaars, maar zijn betrokkenheid bij de grensplaats Nieuweschans past in een patroon van handels- en bestuursactiviteiten aan beide kanten van de grens. De vermelding dat hij mede‑eigenaar was van het Schultenhof in Hilten  suggereert dat hij investering in landerijen combineerde met zijn handel.
Familie en nageslacht
Meinhard Lohman was de zoon van Erwesen Lohman (genaamd Meiners) . Hij trouwde met Aleit Meiners . Het echtpaar had minstens twee kinderen:
1. Fenne Meijnhards Cremer‑Lohman – zij trouwde later met een telg uit de Ootmarsumse patriciërsfamilie Cramer .
2. Johan Meinhards (Johan Meinhartz) Lohman (± 1595–1664) – uit hem ontstond de bekende Groningse en later Nederlandse adellijke tak De Savornin Lohman .
Volgens de familiewebsite van de Hugenholtz‑familie overleed Meinhard op 69‑jarige leeftijd in Neuenhaus . De genealogische databank noteert zijn overlijdensdatum als vóór mei 1619 . Uit zijn zoon Johan ontwikkelde zich een reeks invloedrijke nazaten, waaronder juristen, bestuurders en politici. De vroegst gedocumenteerde genealogische stamreeks van het geslacht Lohman begint dan ook bij Meinhard .
Historische context
Neuenhaus en het graafschap Bentheim
Neuenhaus lag in het graafschap Bentheim, dat in de zestiende eeuw op de grens tussen het Heilige Roomse Rijk en de Nederlanden lag. De streek werd getroffen door de Tachtigjarige Oorlog en wisselende machthebbers. Het graafschap had een zekere mate van autonomie; lokale burgemeesters en raden bestuurden de kleine steden. Handelaren zoals Meinhard profiteerden van de ligging aan belangrijke handelsroutes tussen Münster, Twente en Groningen. De herhaalde benoeming van Meinhard tot burgemeester duidt op invloed binnen deze kleine gemeenschap en op nauwe banden met de regionale adel en patriciaat.
Lakenhandel en stadsbestuur
De lakenhandel was in deze periode een motor voor stedelijke groei. Lakenkooplieden speelden vaak een rol in het stadsbestuur: hun financiële vermogen en netwerken maakten hen geschikt als regenten. Als lakenhandelaar en burgemeester was Meinhard Lohman een typische vertegenwoordiger van de gegoede burgerij. Het bezit van een hof (Schultenhof) duidt op agrarische investeringen en inkomsten uit grondbezit, wat destijds gebruikelijk was bij welgestelde burgers.
Migratie naar Groningen
Een latere generatie Lohmans verhuisde naar de stad Groningen. Een 17e‑eeuwse Meinhard Lohman (waarschijnlijk een kleinzoon) verkreeg daar in 1666 het grootburgerrecht (burgerrecht met privileges) . Het proefschrift over de stad‑Groninger elite vermeldt dat deze Meinhards vader—een steenkoopman en burgemeester van Neuenhaus—naar Groningen was gekomen . Dit illustreert hoe het gezin Lohman zich over de landsgrens bewoog en laat zien dat het burgemeestersambt een familie‑traditie was.
Conclusie
Meinhard Lohman (ca. 1550–1619) was een invloedrijke burger aan de oostelijke grens van de Nederlanden. Hij combineerde een bestaan als lakenhandelaar met herhaaldelijke aanstellingen als burgemeester van Neuenhaus . In 1615 was hij tevens mede‑eigenaar van het Schultenhof in Hilten , wat duidt op bezit buiten de stad. Hij trouwde met Aleit Meiners en kreeg twee kinderen; via zijn zoon Johan werd hij stamvader van de adellijke familie de Savornin Lohman, die in de negentiende eeuw in de Nederlandse adel werd opgenomen . De migratie van zijn nazaten naar Groningen en hun toetreding tot de stedelijke elite tonen de sociale mobiliteit van welvarende handelaren in de late zestiende en vroege zeventiende eeuw.
Meinhard trouwde met Aleit Meiners. Uit dit huwelijk werden de volgende kinderen geboren:
1. Fenne Meijnhards Cremer-Lohman ( - na 1668)
2. Johan Meinhards Lohman (~1595-1664)
Om hem in mijn stamboom te plaatsen, hierbij enige verduidelijking over de afstamming: vooral voor mijn familieleden: Ik stam af van zijn dochter Fenne. Zij trouwde met een telg uit de Ootmarsumse patriciër familie Cramer. Hendrik Knijpinga Cramer (1754-1815), de laatste drost van Twente, was een van haar nakomelingen. Deze had weer een kleindochter Euphemia Cramer (1829-1905), die trouwde met GWK Hugenholtz (1826-1893); mijn betovergrootouders.
Van zijn zoon Johan Meinhards Lohman (~1595-1664) stamt de familie de Savornin Lohman af. Meinhard overleed op 69 jarige leeftijd in Neuenhaus (Duitsland).